HPV DNA Testi Nedir ve Nasıl Yapılır?

HPV DNA Testi Nedir? Nasıl Yapılır ve Kimlere Önerilir?

HPV (Human Papilloma Virüsü), kadınlarda rahim ağzı kanseri ve genital siğillerin en önemli nedenlerinden biridir. HPV enfeksiyonunun tanısı için kullanılan yöntemlerden biri de HPV DNA testidir. Bu test, virüsün varlığını ve tipini belirleyerek, olası kanser riskini öngörmeye yardımcı olur.

Bu yazıda HPV DNA testinin ne olduğunu, kimlere yapılması gerektiğini, nasıl uygulandığını ve sonuçların nasıl yorumlanacağını detaylı şekilde bulabilirsiniz.

HPV DNA Testi Nedir?

HPV DNA testi, rahim ağzındaki hücrelerden alınan örneklerde HPV virüsünün genetik materyalini (DNA) tespit eden bir laboratuvar testidir.

Amaç: Yüksek riskli HPV tiplerini belirleyerek, rahim ağzı kanseri riskini erken dönemde saptamak.
Test, sadece HPV enfeksiyonunu tespit eder, kanser tanısı koymaz.
HPV’nin hangi tipinin bulunduğunu da söyleyebilir:
- Düşük riskli tipler (6, 11): Genital siğillere neden olur.
- Yüksek riskli tipler (16, 18, 31, 33…): Serviks kanseri riskini artırır.

HPV DNA Testi Kimlere Yapılır?

HPV DNA testi özellikle aşağıdaki durumlarda önerilir:

30 yaş üstü kadınlarda rutin tarama olarak
Pap smear sonucunda hücresel değişiklik saptandığında
Daha önce HPV enfeksiyonu veya genital siğil tedavisi geçirenlerde
Yüksek riskli cinsel geçmişi olan kadınlarda
Gebelik öncesi tarama amacıyla

Test, cinsel olarak aktif tüm kadınlar için hayat boyunca belirli aralıklarla yapılabilir.

HPV DNA Testi ile Pap Smear Arasındaki Fark

Özellik	Pap Smear	HPV DNA Testi
Amaç	Hücre değişikliklerini saptar	HPV varlığını ve tipini saptar
Tarama sıklığı	3 yılda bir	5 yılda bir veya risk durumuna göre
Kanser riski öngörüsü	Dolaylı	Doğrudan yüksek riskli HPV tespiti
Uygulama	Rahim ağzı hücreleri alınır	Aynı örnekle yapılabilir

HPV DNA Testi Nasıl Yapılır?

1. Örnek Alma

Kadın doğum uzmanı veya hemşire tarafından vajina veya rahim ağzından hücre örneği alınır.
İnvasiv olmayan bir işlemdir ve genellikle ağrısızdır.

2. Laboratuvar Analizi

Alınan örnek laboratuvara gönderilir.
DNA analiz yöntemleri ile HPV varlığı ve tipi tespit edilir:
- PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu): En yaygın ve güvenli yöntem.
- Hybrid Capture: Bazı laboratuvarlarda alternatif olarak kullanılır.

3. Sonuçların Değerlendirilmesi

Negatif: Yüksek riskli HPV tespit edilmedi.
Pozitif, düşük riskli: Genital siğil riski olabilir, kanser riski düşüktür.
Pozitif, yüksek riskli: Rahim ağzı kanseri gelişme riski artmıştır, takip veya tedavi planlanır.

HPV DNA Testi Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

Testten 24–48 saat önce cinsel ilişkiye girmemek
Vajinal duş veya krem kullanmamak
Regl döneminde test yapılmaması (mümkünse)
Doktorun verdiği özel talimatlara uymak

HPV DNA Testi Sonuçları ve Takip

Negatif sonuç: Genellikle 5 yıl sonra tekrar test önerilir.
Pozitif düşük riskli tip: Sıklıkla kendi kendine geçebilir, düzenli takip gerekir.
Pozitif yüksek riskli tip: Kolposkopi ve gerekirse biyopsi ile detaylı inceleme yapılır.

HPV enfeksiyonu çoğu kadında geçicidir, ancak yüksek riskli tiplerin düzenli takibi hayati öneme sahiptir.

HPV DNA Testinin Avantajları

Erken dönemde HPV tespitini sağlar.
Rahim ağzı kanseri riskini öngörmeye yardımcı olur.
Pap smear ile kombine edildiğinde tarama etkinliği artar.
Ağrısız ve hızlı bir testtir.

HPV DNA Testinin Sınırlamaları

HPV’nin varlığını tespit eder, kanser tanısı koymaz.
Tek başına test, nadiren yanlış negatif veya pozitif sonuç verebilir.
Cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonları göstermez.

HPV DNA Testi ve Gebelik

Gebelikte de güvenle uygulanabilir.
HPV tespiti, doğum şekline veya takibe yön verebilir.
Bazı ilaç veya tedaviler gebelikte uygulanmaz, bu nedenle test sonucu önemlidir.

HPV DNA Testi ile Korunma ve Önlem

HPV aşısı: 9’lu HPV aşısı yüksek riskli tiplere karşı koruma sağlar.
Düzenli Pap smear ve HPV testi: Erken tanı için kritik.
Güvenli cinsel yaşam: Prezervatif kullanımı bulaş riskini azaltır.
Bağışıklık güçlendirme: Beslenme, uyku ve stres yönetimi HPV enfeksiyonunu kontrol altında tutabilir.