HPV (Human Papilloma Virus)
Dünyada en sık görülen cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biridir. Bugüne kadar 200’den fazla HPV tipi tanımlanmıştır ve bunların bir kısmı yüksek riskli olup kansere yol açabilirken, diğerleri düşük riskli tiplerdir ve özellikle genital siğillere sebep olur. Son yıllarda HPV aşısı, hem rahim ağzı kanserinden korunma hem de genital siğillerin önlenmesi açısından oldukça gündemdedir. Ancak birçok kişi şu soruyu merak eder:
???? HPV aşısı genital siğillerden korur mu?
Bu yazıda, HPV aşısının koruyuculuğu, hangi tipleri kapsadığı, genital siğiller üzerindeki etkileri ve aşının kimlere önerildiğini bilimsel veriler ışığında ele alacağız.
HPV Nedir?
HPV, cinsel yolla bulaşan en yaygın virüslerden biridir.
Düşük riskli tipler (6 ve 11): Genital siğillerin %90’ından sorumludur.
Yüksek riskli tipler (16, 18, 31, 33, 45, vb.): Rahim ağzı, anal ve baş-boyun kanserleriyle ilişkilidir.
HPV’nin bulaşması için tam cinsel ilişki şart değildir; deri teması, genital bölgede yakın temas da bulaşmaya neden olabilir. Bu nedenle korunmasız ilişkiler dışında, virüsün bulaşması çoğu zaman fark edilmeden gerçekleşir.
Genital Siğiller Nedir?
Genital siğiller, HPV’nin düşük riskli tiplerinin (özellikle HPV 6 ve 11) yol açtığı, genital bölgede ortaya çıkan kabarık, deri renginde veya pembe lezyonlardır.
Belirtileri:
Genital bölgede küçük kabarcıklar
Kaşıntı ve tahriş
Cinsel ilişki sırasında ağrı veya kanama
Genital siğiller kansere yol açmaz, ancak bulaşıcıdır ve hem kadınlarda hem erkeklerde önemli psikolojik ve sosyal sorunlara neden olabilir.
HPV Aşısı Nedir?
HPV aşısı, bağışıklık sistemini HPV’ye karşı hazırlayan bir biyoteknolojik aşıdır.
Bugün dünyada kullanılan HPV aşıları:
Bivalan (Cervarix): HPV 16 ve 18’e karşı korur.
Kuadrivalan (Gardasil): HPV 6, 11, 16 ve 18’e karşı korur.
Nonavalent (Gardasil 9): HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58’e karşı korur.
???? Gardasil ve Gardasil 9, genital siğillerin en önemli sebebi olan HPV 6 ve 11’i kapsadığı için genital siğillere karşı koruma sağlar.
HPV Aşısı Genital Siğillerden Korur mu? Bilimsel çalışmalar göstermektedir ki:
Kuadrivalan (Gardasil) ve Nonavalent (Gardasil 9) aşıları, HPV 6 ve 11’e karşı bağışıklık sağlayarak genital siğillerin %90 oranında önlenmesine yardımcı olur.
Bivalan aşı (Cervarix), HPV 6 ve 11’i kapsamadığı için genital siğillerden korumaz.
???? Özetle: HPV aşısı türüne göre genital siğillerden korunma oranı değişir. Eğer hedef sadece rahim ağzı kanseri değil aynı zamanda genital siğillerden korunmak ise, Gardasil veya Gardasil 9 tercih edilmelidir.
HPV Aşısının Koruyuculuk Süresi Çalışmalar, HPV aşısının en az 10–12 yıl boyunca koruyuculuğunu sürdürdüğünü göstermektedir.
Düzenli hatırlatma dozlarıyla bu sürenin daha uzun olabileceği düşünülmektedir.
Kimler HPV Aşısı Olmalı? 9–26 yaş arası gençler (en ideal dönem 11–12 yaş)
Cinsel aktivite başlamadan önce yapılması en etkili olandır.
27–45 yaş arası kişiler de aşı olabilir; ancak koruyuculuk, önceden virüsle karşılaşma durumuna göre azalır.
HPV Aşısı ve Yan Etkiler HPV aşısı güvenli kabul edilmektedir. Yaygın yan etkiler:
Aşı yapılan bölgede ağrı, kızarıklık
Hafif ateş
Baş ağrısı veya halsizlik
Ciddi yan etkiler son derece nadirdir.
HPV Aşısı Hakkında Yanlış Bilinenler ❌ “HPV aşısı sadece kadınlara yapılır.” → ✅ Yanlış. Erkeklere de uygulanır ve hem kendilerini hem de partnerlerini korur. ❌ “HPV aşısı olduktan sonra siğil asla çıkmaz.” → ✅ Yanlış. Aşı, önceden bulaşmış virüsü tedavi etmez, sadece gelecek enfeksiyonlardan korur. ❌ “HPV aşısı kısırlık yapar.” → ✅ Yanlış. Bilimsel olarak böyle bir ilişki yoktur.
Sonuç HPV aşısı, hem rahim ağzı kanserinden korunma hem de genital siğillerin önlenmesi açısından en güçlü yöntemlerden biridir.
Gardasil ve Gardasil 9 → Genital siğillerden korur.
Cervarix → Genital siğillere karşı koruma sağlamaz, sadece kansere yol açan tiplerden korur.
Dolayısıyla, toplumda HPV aşısının yaygınlaştırılması, hem kanser hem de genital siğil görülme oranlarını azaltacaktır.