Kadınlarda rahim ağzı kanseri başta olmak üzere pek çok genital lezyona yol açabilen bir virüstür. Günümüzde rahim ağzı kanserlerinin %99’undan fazlasında HPV enfeksiyonu rol oynamaktadır. HPV aşısı, bu virüsün yüksek riskli tiplerine karşı koruma sağlayarak, kadın sağlığında devrim niteliğinde bir önlem haline gelmiştir.
Peki, 40 yaş üstü kadınlarda HPV aşısı faydalı mı? Bu soruya yanıt arayan binlerce kadın vardır. Gelin, bilimsel veriler ve güncel kılavuzlar ışığında inceleyelim.
HPV aşıları, özellikle rahim ağzı kanserine yol açan yüksek riskli HPV tiplerine (tip 16, 18 vb.) karşı bağışıklık sistemini uyarır.
9’lu aşı (Gardasil 9) hem yüksek riskli hem de siğil yapan HPV tiplerine karşı en geniş korumayı sunar.
Aşı, virüsün bulaşmasını tamamen engellemese de bağışıklık sisteminin HPV’ye karşı antikor üretmesini sağlar.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve CDC’ye göre ideal aşılama yaşı 9-26 arasıdır.
Bunun nedeni, aşının en etkili olduğu dönemin HPV ile karşılaşmadan önceki yaşlar olmasıdır.
Ama bu, 26 yaş üstü kadınların hiç fayda görmeyeceği anlamına gelmez.
Bilimsel araştırmalar, 40 yaş üstü kadınların da HPV aşısından belirli ölçüde fayda sağlayabileceğini göstermektedir.
Daha önce HPV ile hiç karşılaşmamış kadınlarda koruyuculuk daha yüksektir.
HPV ile karşılaşmış olsa bile her HPV tipine maruz kalmamış olabilir. Aşı, karşılaşmadığı tiplerde hâlâ koruma sağlar.
Bağışıklık yanıtı genç yaşlara göre daha düşük olsa da, antikor gelişimi mümkündür.
Rahim ağzı kanseri riskini azaltma potansiyeli vardır, ancak bu yaş grubunda koruma oranı gençlere göre daha düşüktür.
Klinik Çalışmalardan Örnekler 2019’da yayınlanan bir çalışmada, 27–45 yaş arası kadınlarda HPV aşısının güvenli olduğu ve yeni HPV enfeksiyonlarına karşı koruma sağladığı gösterilmiştir.
40 yaş üstü kadınlarda aşının siğil ve rahim ağzı lezyonlarını azaltmada faydalı olabileceği vurgulanmaktadır.
Daha önce HPV ile karşılaşmamışsa
Tek eşlilik dışı yeni bir cinsel partner ihtimali varsa
Rahim ağzı kanseri taramalarını düzenli yaptırıyorsa
Ek koruma istemekteyse
Bu durumda HPV aşısı, ek bir koruyucu kalkan sağlayabilir.
Mevcut HPV enfeksiyonunu tedavi etmez
Var olan genital siğilleri ortadan kaldırmaz
İlerlemiş rahim ağzı hücresel değişikliklerini geri çevirmez
Yani aşı, tedavi değil, geleceğe dönük bir koruma aracıdır.
40 Yaş Üstü Kadınlara Öneriler Smear ve HPV testi düzenli yapılmalı
HPV aşısı düşünülüyorsa, doktorla riskler ve faydalar tartışılmalı
Sigara bırakılmalı (rahim ağzı kanseri riskini artırır)
Bağışıklığı destekleyici yaşam tarzı tercih edilmeli
Sonuç HPV aşısı 40 yaş üstü kadınlarda genç yaşlara göre daha sınırlı etki gösterse de, hâlâ faydalı olabilir. Özellikle yeni HPV tipleriyle karşılaşma ihtimali olan, bağışıklığı güçlü ve düzenli kontrollerini yaptıran kadınlar için önemli bir koruyucu yöntemdir.
Rahim ağzı kanserinden korunmada en güçlü yol, HPV aşısı ile birlikte düzenli smear ve HPV taramalarıdır.
SSS (Sık Sorulan Sorular)
HPV aşısı 40 yaş üstünde işe yarar mı? Evet, daha az etkili olsa da yeni HPV enfeksiyonlarına karşı koruma sağlayabilir.
HPV aşısı mevcut HPV enfeksiyonunu tedavi eder mi? Hayır, aşı tedavi edici değil, koruyucudur.
40 yaşında HPV aşısı olmalı mıyım? Kişisel risk faktörlerinize göre doktorunuzla değerlendirilmelidir.
HPV aşısı tek başına yeterli mi? Hayır, düzenli smear ve HPV testleri mutlaka devam etmelidir.